De Blijde Boodschap

De Blijde Boodschap

Al sinds Bijbelse tijden is het christelijke deel van de mensheid vertrouwd geraakt met de Blijde Boodschap: onze zonden kunnen ons worden vergeven, al bestaat er tussen verschillende religies onderling nog wel enig onderscheid in de daarvoor geldende voorwaarden. Voor de Nederlandse defensie kwam daar half december nog een nieuwe blijde boodschap bij. De twitteraars onder ons hadden daarbij vrijwel gelijktijdig met de leden van de Tweede Kamer de primeur. De eerste groep door middel van een tweet van de C-LSK en zijn Directeur Operaties: de luchtmacht krijgt er een squadron F-35A vliegtuigen bij. ‘Het lang gehoopte nieuws, vervat in een nationaal plan, is een trendbreuk en een prachtige eerste stap naar het herstel van dit voor Defensie cruciale wapenplatform’, aldus twitterden de C-LSK en zijn Directeur op 14 december van het afgelopen jaar. Maar, was dit niet een heel klein beetje wishful thinking?

Want op deze zelfde dag, 14 december 2018, stuurde minister van Defensie Ank Bijleveld een nationaal plan – feitelijk het antwoord op de kritiek vanuit de NAVO dat Nederland te weinig invulling geeft aan haar verplichtingen – naar de Tweede Kamer. In dit plan is inderdaad sprake van extra F-35A vliegtuigen. Echter, het is nog steeds een plan, weliswaar een ambitieus plan, maar zonder enige garantie dat er geld voor beschikbaar is. In haar Kamerbrief toont de minister iets minder stelligheid dan de OPCO-commandant. In het tamelijk wollige ambtelijke taalgebruik wordt namelijk gesproken over een: ‘… politieke intentie om structureel te investeren in een aantal prioritaire capaciteiten’. Deze prioriteiten worden even verderop opgesomd: F-35 jachtvliegtuigen, vuurkracht op land, vuurkracht op zee, special operations forces, cyber– en informatiedomein. Met dit antwoord wil het kabinet tonen de huidige dreigingen serieus te nemen, alhoewel daarmee nog niet alle door de NAVO geconstateerde tekortkomingen worden weggenomen.

Waar dit nationaal plan dus nog niet over rept is de financiering van een en ander. Kennelijk is dat dus nog niet aan de orde, dat blijft waarschijnlijk nog een verrassing tot aan de Voorjaarsnota. Het plan is dus eigenlijk niet veel meer dan een intentieverklaring van de regering. Goede voornemens om structureel te gaan investeren in de eerdergenoemde prioritaire capaciteiten, die moeten aansluiten bij de capaciteiten van de NAVO.

Wij zijn daarom maar even zelf aan het rekenen geslagen. Stel dat er inderdaad vijftien F-35A vliegtuigen bijkomen. Die gaan per stuk voor niet veel minder dan € 80 miljoen bij Lockheed Martin over de toonbank, en dan hebben we het al snel over € 1,2 miljard. Zo zou de luchtmacht kunnen uitkomen op een aantal F-35 jachtvliegtuigen dat ongeveer gelijk is aan het aantal F-16’s dat nu in gebruik is. Of er dan nog ruimte is om de landmacht te laten herstellen naar het aantal Leopard tanks waarover wij voorheen konden beschikken en of de vuurkracht op zee dan ook versterkt kan worden, blijft nog een onbeantwoorde vraag. En dan hebben we het nog niet gehad over de noodzakelijke investeringen in special forces en het cyber-domein. Om over de investeringen op personeelsgebied nog maar te zwijgen. De voorzitter NOV schrijft hierover in De Telegraaf van 21 december: ‘Het zijn kleine stapjes die Bijleveld zet … Zo klein dat we het (de 2% norm) op deze manier niet gaan halen. Helemaal niet als er ook nog een fatsoenlijke cao voor het massaal weglopende personeel moet komen’.

Waren we hier dan toch getuige van een beetje wishful thinking tweets vanuit de Bredase luchtmachttoren, of was dit een eerste schot voor de boeg in een mogelijk nog te ontbranden stammenstrijd over de bestemming van de ter beschikking komende gelden uit het nationaal plan? Maar niet getreurd, de trend van de neergang van onze defensie is omgebogen. De weg naar omhoog is teruggevonden en hopelijk geplaveid met meer dan alleen goede voornemens.  Daar waar het dal ophoudt, is er nog maar één weg, en dat is omhoog. Het is natuurlijk wel te hopen dat de heren Donald Trump, Xi Jinping en Vladimir Poetin ons de tijd gunnen om deze weg ten einde te gaan en de financiering ervoor te vinden, zodat onze defensie-zonden uit het verleden ons niet langer zullen achtervolgen. Want zoals bij de Bijbelse Blijde Boodschap geldt ook hier: al uw zonden zullen u worden vergeven bij het tonen van berouw en het verrichten van voldoende goede daden.

Redactie