Hoe de Amerikaanse Nationale Veiligheidsstrategie China onderschat

Allereerst, wat wil deze America first strategie bereiken? Wel, er valt niet een eenstemmig ‘willen’ hierin te ontdekken, er  lijken  minstens twee verschillende stemmen een wat moeizaam duet uit te voeren. De eerste stem is die van president Trump en zijn extreme transactionele wereldbeeld. Kort gezegd, er zijn landen en andere organisatievormen met elkaar in strijd over wie domineert. Elk land, inclusief Rusland, China en Duitsland, streeft daarbij het eigen belang na. En zo hoort het ook. Overeenkomsten met andere landen zijn voor hem transacties, ‘voor wat, hoort wat’. Zo ziet Trump bijvoorbeeld de NAVO. De andere stem is die van de harde Republikeinen, die net als ‘hard links’ geloven in de maakbare wereld, in het bijzonder volgens de eigen opvattingen. Dit leidt tot een weinig genuanceerd goed – slecht beeld. Hierin zijn de Amerikaanse strijdkrachten en hun mondiale optreden a force for good. Deze stem straalt de ideologie uit dat wat Amerika wil, goed is. Landen die Amerika daarin niet steunen zijn dus niet juist bezig. Morele afkeer dus in plaats van Trumps  transactionele  wereldbeeld  en zo hoort het ook! En dan heb je volgens de Republikeinse geloofsartikelen landen die echt het verkeerde willen, China, Rusland, Noord-Korea, Iran en daar bovenop het internationale terrorisme. De Amerikaanse strategie wil het terrorisme in veel gebieden bestrijden, met ook presentie in bijvoorbeeld Syrië, Irak en Afghanistan.

‘Peer competitors’ en hun schijnbare militaire uitgaven

Naar mijn mening wil deze Nationale Veiligheidsstrategie zo veel tegelijk dat hij onuitvoerbaar is. Hij past beter in de wereld van 25 jaar geleden, toen de US Army, Navy en Air Force nog bijna op Koude Oorlogssterkte waren, terwijl de Sovjet- Unie net uiteengevallen was en China zwak. De strategie erkent dat de wereld is veranderd. China  en  Rusland worden openlijk aangemerkt als peer competitors. Klopt dat? Er zijn twee vormen van internationale macht. De eerste is de grootte van de economie, uitgedrukt in het bruto binnenlands product (bbp); kort gezegd, alle goe- deren en diensten die een land in een jaar produceert. De tweede is militaire macht en die hangt zowel af van de economische omvang als van het deel daarvan dat wordt omgezet in militaire sterkte. In 2015 gaven de Verenigde Staten 596 miljard dollar uit aan defensie (3,5% bbp), Rusland 66 miljard (volgens Westerse definities, oftewel 5,2% bbp) en China 215 miljard (slechts 2% bbp)[1].

Koopkrachtpariteit: de werkelijke militaire  uitgaven  

Maar er is iets dat economen wel begrijpen, maar blijkbaar weinig politici en militairen, waaronder de opstellers van Trumps strategie[2]. Deze nominale bbp-vergelijkingen nemen aan dat de prijzen in alle landen even hoog zijn als in de Verenigde Staten. Dat is natuurlijk niet zo. In China en Rusland liggen ze veel lager, waardoor je veel meer met hetzelfde geld kunt doen en wanneer deze ‘koopkrachtpariteit’ wordt ingecalculeerd, stijgen de Russische defensie-uitgaven zo’n 190 miljard dollar[3]. Ondanks de enorme corruptie en inefficiëntie zal er toch een aanzienlijk bedrag overblijven. Vervelend voor Europa, maar te weinig om Rusland een peer van Amerika te kunnen noemen.

Bij China ligt dat heel anders. Als de koopkrachtpariteit wordt meegerekend, is China sinds 2014 de grootste economie ter wereld en nu in 2018 ongeveer twintig procent groter dan de Amerikaanse economie. Wat betekent dit? Dat in termen van koopkracht de Chinese defensie in 2015, als tenminste het grootste deel in eigen land wordt besteed – en dat is de realiteit- zo’n 400 miljard dollar bedroeg[4]. Twee derde van de VS! Drie jaar geleden alweer. En elk jaar groeit de defensiebegroting reëel ongeveer evenveel als de economie met zo’n zeven procent. Het Chinese defensiepercentage ligt al jaren keurig op de NAVO-norm van 2 procent bbp.

Koopkrachtpariteit: ‘more  bangs for the buck’ dan de Amerikanen  

Bestaat koopkrachtpariteit echt? Voor hun toekomstige fregat – zonder werkelijk bij- zondere eigenschappen – hebben de Amerikanen 950 miljoen dollar begroot. Een Chinees fregat van het type 054A, ruwweg vergelijkbaar met onze M-fregatten, kostte omstreeks 2014 volgens een westerse schatting slechts 348 miljoen dollar (waarvan wapens 84 miljoen, arbeid 75, romp en uitrusting 45, voortstuwing 32 en ongespecificeerd 10). Voor  wie  zichzelf complimenteert dat prijsverschillen veroorzaakt worden door de superieure westerse technologie, voor de elektronica werd het westers prijsniveau gebruikt, $102 miljoen, al is ‘dat waarschijnlijk te hoog[5].

Natuurlijk, als de Chinezen over tien jaar een fregat bouwen zal het hoogstwaarschijnlijk veel duurder zijn  dan  destijds, niet alleen vanwege elektronische en andere verbeteringen, maar vooral door de gestegen lonen en prijzen. Laten we zeggen vijf voor de prijs van drie  Amerikaanse. En de Chinese vloot ligt goed op koers om volgens de al 33  jaar geleden geuite stapsgewijze strategie in 2050 de grootse ter wereld te worden.

China heeft sinds veertig jaar een goed track record over het waarmaken van zijn groeiplannen. Het ziet er nu naar uit dat de economische groei die jarenlang op zeven procent of iets minder uitkomt, tegen de Amerikaanse twee, méér lijkt op grootspraak van Trump.  En één ding lijkt zeker: de komende jaren verandert het pluspunt van de Amerikanen op de veel kleinere Sovjet-economie – desgewenst veel meer geld aan technologisch onderzoek en wapens besteden – juist in het pluspunt van de Chinezen.

De veramerikanisering van het Chinese Volksleger

Ook voor het Chinese leger is het tegen de Amerikanen op kunnen boksen nu de norm. ‘Rode’ Chinese brigades, de beste inbegrepen, moeten beurtelings oefenen tegen een ‘blauwe’ brigade (de  slechteriken!), die  is  opgezet volgens  Amerikaanse doctrines en tactieken en onder meer wordt geacht te beschikken over Amerikaanse satellieten, communicatiesystemen, luchtsteun, cyberwarfare en special forces. Recent was er een camera in de buurt, die een huilbui van een ‘rood’ brigadekopstuk vastlegde. Want het resultaat laat zich het best vergelijken met een 19e-eeuwse koloniale veldslag. Tot nu toe heeft één keer een rode brigade gewonnen en de overige 32 keer de ‘Amerikaanse’. De gemiddelde Chinese verliezen bedragen 70 procent, wat neerkomt op vernietiging[6].

De remedie is typisch Chinees. In 2020 moet elke brigade een basaal minimum bereiken, in 2035 er redelijk mee door kunnen en in 2050 gelijkwaardig zijn aan een Amerikaanse. Het voorkomen van nieuwe huilpartijen werkt vast stimulerend. Omdat dit wat lang duurt, investeren de Chinezen nu zwaar in het storen, uitscha- kelen en belemmeren van verbindingen, satellieten en radar[7]. Een intensivering van de eerdere Chinese strategie dat het niet van primair belang is al het vijandelijk materieel te vernietigen. Dat  raakt  goeddeels verlamd als alle netwerken die het laten functioneren zijn uitgeschakeld[8].  Kortom, precies wat de Amerikanen beschouwen als hun superieure punten. En zoals gezegd, de traditionele Amerikaanse remedie, nòg meer geld er tegenaan, werkt tegen China niet meer.

Slotsom en het gevolg voor Europa

De Amerikaanse strategie berust dus op de onjuiste aanname dat het land economisch sterker is en blijft dan China en dus meer geld heeft voor technologie en strijdkrachten. Wat het erger maakt, is dat deze strategie geen enkele speelruimte laat aan landen die afwijkende opvattingen hebben over economie, wereldorde en rechtsorde. Empathie, wat niet hetzelfde is als sympathie, ontbreekt absoluut[9].  Dat betekent automatisch langdurige wrijving, waardoor China meent dat alleen macht helpt. Wat het nog erger maakt, is dat de Chinese leider Xi Jinping voor onbepaalde tijd aan het roer mag blijven, wat het huidige beleid langdurig intensiveert.

Aangezien de Chinese twee procent bbp voor defensie gelijk opgaat met de groei, betekent dat dit het land geleidelijk sterker wordt en zich met steeds met meer zaken gaat bemoeien. Geleidelijk, want China heeft herhaaldelijk aangegeven nu nog niet klaar te zijn voor de positie van wereldmacht. Die macht kunnen ze pakken door toe te werken naar het bbp-percentage van 3,5 voor defensie van de VS. Maar al veel eerder, wanneer in het mid- den van de jaren twintig de Amerikanen zullen gaan ontdekken dat China hen ook in nominaal bbp voorbijstreeft, zullen de VS zich militair nog meer dan nu op dit land richten. Captain David Allan Adams, US Navy (retired) heeft erop gewezen dat er nog een probleem is:

‘Not long ago, then-General James Mat- tis found it intellectually embarrassing that people want to hug the Chinese [and ex- claim], Oh, thank God we have another peer competitor at last! Now we can go back to building the weapons that we al- ways wanted to build’[1].0

Adams toont dat de Amerikaanse strijd- krachten hierdoor niet goed voorbereid zijn op de andere conflicten waarin ze zijn verwikkeld. En die zouden, denk ik, daardoor wel eens ten koste kunnen gaan van de geplande slagkracht.

Dit antagonisme tussen beide supermogendheden betekent, dat Amerika nu nog Oost-Europa met drie brigade combat teams te hulp kan komen. Over twintig jaar is dat er misschien nog één, hoe wel- gemeend de Amerikaanse NAVO-toezegging daarvan ook is. En dat lijkt toch te weinig om de kansen in of rond het Europese theater te doen kantelen. Ook de Atlantische Oceaan zal steeds meer door nieuwe Europese slagkracht en escorte- schepen gevuld moeten worden, naarmate de Amerikanen zich meer op de Chinese zeemacht gaan richten.

Helaas lijkt de defensiepolitiek van landen als het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Nederland ervan uit te gaan dat de economische en militaire machtsverhoudingen nog lang ten gunste van het Westen zullen voortduren.

Eindnoten

1. Jaap Anten in het Financieele Dagblad van 13 april 2017, vrij toegankelijk overgenomen in Noventas http://noventas.mobi/index.php/jesse-klaver- brengt-drogreden-mee-naar-onderhandelingstafel/

2. ‘This remarkable chart shows how U.S. defense spending dwarfs the rest of the world.’ https:// www.washingtonpost.com/news/worldviews/ wp/2016/02/09/this-remarkable-chart-shows- how-u-s-defense-spending-dwarfs-the-rest-of-the- world/?utm_term=.9ec94c82a408.

3. Zie noot 1 en voor bbp met koopkrachtpariteit https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_ by_GDP_(PPP) . En voor BBP nominaal https:// en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_by_GDP_ (nominal)

4. Zie noten 1 en 3.

5. Gabe Collins, How much do China’s warships actually cost?. The Diplomat, June 18, 2015. https://thediplomat.com/2015/06/how-much-do- chinas-warships-actually-cost/

6. Don Tse, China’s Americanized Military, The PLA is set to become the largest ‘American’ military force to pose a threat to the U.S. The Diplomat, Decem- ber 13, 2017. https://thediplomat.com/2017/12/ chinas-americanized-military/

7. Noot 6 Ibid

8. Jeffrey Engstrom, China Has Big Plans to Win the Next War It Fights . The National Interest, Febru- ary 9, 2018. http://nationalinterest.org/blog/ the-buzz/china-has-big-plans-win-the-next-war- it-fights-24449

9. Kurt M. Campbell and Ely Ratner, The China Reckoning How Beijing Defied American Expec- tations. Foreign Affairs, March/April Issue, 2018. https://www.foreignaffairs.com/articles/united- states/2018-02-13/china-reckoning

10. Zoals aangehaald in Captain David Allan Adams’, US Navy (retired), ‘Great Power Focus Underpins Military Failures’. Proceedings Magazine February 2018, Vol. 144/02/1380. https://www.usni.org/ magazines/proceedings/2018-02/great-power- focus-underpins-military-failures