Leger loopt leeg door karige lonen
Volgens haar is het nijpende personeelstekort bij Defensie door de vele internationale dreigingen onverantwoord. De inzetbaarheid is in het geding. Soortgelijke woorden sprak zij in het personeelsdebat met minister Bijleveld op 12 maart. De GOV (Gezamenlijke Officieren Verenigingen) is het op dit punt volledig met haar eens en prijst haar vurig pleidooi om de tekorten op te lossen. Bezwaar heeft de GOV tegen de voorgestelde oplossing. Die ontkent namelijk de oorzaak: de huidige slechte arbeidsvoorwaarden. En daarom gaat het niet werken.
Om voeling met het uitvoerende deel, de gevechtskracht, van Defensie te houden, legt de GOV met enige regelmaat werkbezoeken af. Hoe hangt de vlag erbij? En wappert die vlag ook zo in Den Haag? Hoe ziet bijvoorbeeld de bezetting van 80 procent eruit op het ochtendappèl bij een commandant van een infanteriepeloton of wat rijdt er nu werkelijk de poort uit als een eskadron op oefening gaat, of wat stijgt er op als een squadron wil trainen?
Tijdens een bezoek bij het Duits-Nederlandse tankbataljon in Loheide in Duitsland hoorden wij niet alleen over de goede samenwerking en de prima oefenmogelijkheden. Het Nederlandse tankeskadron is goed gevuld, maar dat komt mede door de buitenlandtoelage. Door deze toelage viel het verschil met hun Duitse collega’s van het bataljon niet zo op.
Het verschil tussen het basissalaris van een Nederlandse en een Duitse soldaat is 800 tot 1000 euro bruto per maand
Ontnuchterend
Men reikte ons de salaristabellen aan. Een verschil tussen het basissalaris van een Nederlandse soldaat en een Duitse soldaat per maand van 800 tot 1000 euro bruto in het nadeel van de Nederlander is een ontnuchterende waarneming.
In Nederland heeft een militair natuurlijk geen buitenlandtoelage. In vervolggesprekken bij eenheden in Nederland werd dit direct tastbaar. Niet alleen technisch en medisch personeel is er te weinig. Inmiddels zijn bijvoorbeeld vliegers, pantserinfanteristen en verkenners ook een schaarstecategorie. Voor deze functies zijn geen ‘equivalenten’ in de burgermaatschappij te vinden. Eenmaal weg betekent lang opleiden voordat de plek opnieuw bezet is.
Hoewel voor de werving aspecten als avontuur, uitdagend materieel en andere landen zien belangrijke trekkers vormen, worden de arbeidsvoorwaarden voor de sergeant-1, de oudere luitenant of een kapitein steeds belangrijker. Het inkomen van die sergeant ligt, wanneer die een gezin heeft, op de armoedegrens, zeggen cijfers van het CPB. Veel kaderleden wachten niet af of zij hun contract mogen verlengen bij Defensie. Zij kijken zelf allang voor die datum wat er te koop is buiten de kazernepoort. Weegt dit nog op tegen de aantrekkelijkheden van het leger?
Lachwekkend
Zonder goede arbeidsvoorwaarden zal het steeds slechter lukken om duur opgeleide militairen te behouden. Het kader voelt zich niet serieus genomen. Hoezo is het personeel zo belangrijk in de defensienota? Een commandant zei: “Het is niet alleen het gevoel bij het personeel dat ze unfair worden behandeld, men rekent het gewoon uit en komt met feiten aan. Neem de lachwekkende verhoging van de oefenweekend-dagtoelage van 10 procent; van 30 euro naar 33 euro.”
In de tuinbouw zien we deze dagen hoe mensen uit Oost-Europa de asperges steken, omdat Nederlanders dat werk voor het geboden salaris niet wensen te doen. Is dat nu de door Belhaj gewenste situatie voor onze krijgsmacht? De GOV pleit voor betere arbeidsvoorwaarden voor onze eigen militairen. Weinig EU-buitenlanders zullen trouwens in de Nederlandse krijgsmacht willen dienen als je een paar honderd kilometer verder in een ander leger aanmerkelijk meer kunt verdienen.
Dit artikel is ook verschenen in Dagblad Trouw van 3 mei 2019:
https://www.trouw.nl/opinie/met-zulke-arbeidsvoorwaarden-wil-niemand-dienen-in-het-nederlands-leger-~a863a1a1/