Bosnië, de onbekende Europese wilyata - Europa als veilige haven voor jihadisten

Dat gold overigens voor alle informatie die Den Haag absurd voorkwam, zoals de T-72 tankbrigade bij en in de Posavina corridor, Arkan in de omgeving van Zvornik, Servische eenheden die deelnamen aan de beschietingen van de safe area en het feit dat ik het gevoel had spionnen in mijn staf te hebben. Gelukkig voor mij bevestigden onderzoeksjournalisten, Bosnische onderzoekers en medewerkers van het Bosnische Gerechtshof na de val van Srebrenica de juistheid van mijn informatie.

Historisch perspectief 
In juni 1995 informeerde Mehmed – de belangrijkste tolk van het 2e Korps ABiH2 – mij dat mujahedien aan de zijde van het 2e Korps meevochten tegen de Bosnische Serven. Hun aantal lag volgens hem tussen de 600 en 700 strijders en ze bivakkeerden in de omgeving van het oefenterrein bij Banovici3. Bosniërs,  zo vertrouwde hij me toe, waren niet zo kapot van de mentaliteit van het gros van hen (veel lawaai maken, zingen, maar vechten ho maar) en volgens velen in Bosnië was het gros met criminaliteit gelieerd en men was ze liever kwijt dan rijk. Uit de monden van de tolken van het 2e Korps kreeg ik de meest betrouwbare informatie en ik had geen reden om aan het relaas van Mehmed te twijfelen. Dat ze er waren, was mij duidelijk geworden na de beschieting van ons onderkomen en de dood van een Bosniër die voor onze ogen door een getinte man met baard in het hoofd geschoten werd. De vraag waar ze vandaan kwamen, waarom en hoe ze uiteindelijk in de regio Tuzla waren terecht- gekomen, bleef lang duister.

Vanaf de start van de burgeroorlog wilde de regering van Izetbegovic in Sarajevo een jihad tegen christelijke Kroaten en Serviërs ontketenen en men sluisde via diverse kanalen fanatieke moslims het land binnen. Izetbegovic wilde een monoculturele staat naar Pakistaans model. Niets multicultureel, zoals westerse politici voor ogen hadden, maar een staat met slechts een religie: de islam.

De eerste jihadisten uit Saoedi-Arabië arriveerden al in de zomer van 1992

In de zomer van 1992 arriveerden de eerste jihadisten uit Saoedi-Arabië, die al snel werden versterkt door gemotiveerde extremistische islamitische strijders uit Turkije, Iran, Pakistan, Soedan, Afghanistan, Jordanië, Libanon, Algerije4 en home grown terroristen5. Het beeld dat de mujahedien alleen uit het Midden- en Verre-Oosten zouden komen, is niet helemaal correct6. Het waren ook niet allemaal soennieten, maar een opmerkelijke verzameling van soennieten, sjiïeten en wahabisten, verbonden door een gemeenschappelijke vijand: de christenen.

Uit inlichtingendocumenten7 van de ABiH blijkt dat geradicaliseerde moslimjongeren via Kroatië, Londen, Milaan, Frankfurt en München naar Bosnië trokken. Een ander Bosnisch document toonde een lijst van belangrijke financiers en rekruteringsfunctionarissen in Zagreb, Londen, Wenen, Milaan en Turijn8. Uit die documenten blijkt dat de meeste mujahedien als functionaris van islamitische hulpverlenings- en welzijnsorganisaties Bosnië binnenkwamen. In die hoedanigheid mochten ze veiligheidsbijeenkomsten van UNHCR en UNPROFOR bijwonen en ze waren daardoor goed op de hoogte van de bewegingen van Bosnisch-Servische militairen en eenheden. In een latere fase zouden ze, als ‘strijders voor de goede zaak’, actief deelnemen aan gevechten en fungeerden ze als wapenleveranciers.

Izetbegovic en zijn mujahedien 
Volgens westerse inlichtingenbronnen hebben bijna 4000 mujahedien of holy warriors, ondersteund door Iraanse speciale eenheden, aan de zijde van hun Bosnische moslimbroeders tegen orthodoxe en rooms-katholieke christenen in Bosnië gevochten. Andere bronnen spreken van 10.000 strijders, maar in dat aantal zijn ook Bosnische vrijwilligers verwerkt9. Die mujahedien vormden vanaf 19 november 1992 de 7de (El Mujahed) Muslimanski brigade die rond Zenica gelegerd was. Daarnaast maakten velen van hen ook deel uit van verschillende paramilitaire dan wel speciale ABiH-eenheden als de Black Swans en Mosque Doves, die regelmatig hit and run acties in de regio Tuzla uitvoer- den. Een van die bataljons met de naam Kateebat al-Mujahideen, kreeg zijn opdrachten rechtstreeks van Izetbegovic. Tijdens het proces tegen Rasim Delic in 2008 werd bevestigd dat mujahedien-eenheden zelfstandig en onafhankelijk als speciale eenheden of stoottroepen werden ingezet en daardoor zonder pottenkijkers hun misdadige praktijken konden uitvoeren.

Doel
De mujahedien wilden het Groot Osmaanse Rijk in Europa herstellen. Een emiraat stichten dat zich zou uitstrekken over het gebied dat eens als het Oost-Romeinse of Byzantijnse Rijk bekend stond. Bosnië was de gewenste springplank om de invloed van de islam op de Balkan en Europa uit te breiden. In het verlengde daarvan diende Bosnië als rekruteringsbron. Abu Hamza al-Masri, een van de belangrijkste Al Qaeda rekruteringsfunctionarissen verklaarde in 2002 dat na het Afghaanse jihad debacle, de Bosnische burgeroorlog in een aantal Europese hoofdsteden werd gepropageerd als een nobele optie voor wanhopige jongeren om aan hun saaie en uit- zichtloze bestaan te ontsnappen. Die reclameboodschap sloeg in de periode 1992-1995 blijkbaar aan.

Banden met Al Qaeda
Achteraf is vast komen te staan dat ook topleiders van Al Qaeda gevechtservaring hadden opgedaan in de Bosnische burgeroorlog. Enkelen zijn op de Balkan ernstig gewond geraakt. Zo ook Osama bin Laden of OBL. Renate Flottau, een Duitse reporter van Der Spiegel, schreef in een van haar artikelen dat zij in 1994 OBL twee keer heeft gezien en een keer in Sarajevo heeft gesproken na zijn bezoek aan Izetbegovic. Haar bewering werd bevestigd door een Britse journaliste, Eve-Ann Prentice, die in februari 2006 in haar getuigenverklaring voor het Internationaal Tribunaal tijdens de rechtszaak tegen Milosevic verklaarde dat Flottau en zij OBL op weg naar Izetbegovic hadden gezien. In een rapportage beweerde de moslimkrant Dani dat Bin Laden in 1993 in Wenen van de Bosnische ambassade een Bosnisch paspoort had gekregen en het gerucht ging dat Al Zawahiri de organisatie van mujahedien als een speciale troepeneenheid binnen de ABiH aangestuurd heeft. Er zijn dus nogal wat relaties tussen Al Qaeda en Sarajevo geweest.

Korte en langetermijneffecten 

• Korte termijn De komst van de mujahedien in Bosnië heeft geleid tot ontwikkelingen met effecten op de korte en langere termijn. De fysieke aanwezigheid van een groot aantal strijders, getraind voor en met ruime ervaring in een variëteit aan terroristische activiteiten en hun directe ondersteuning van de heilige strijd van Bosniërs, was het kortetermijneffect. Dat kan worden uitgedrukt in oorlogsmisdaden, als moord, foltering en verkrachting. Sommige zijn zelfs op video vastgelegd. Bij het grote publiek is het nauwelijks bekend dat mujahedien in die periode van drie jaar een groot aantal oorlogsmisdaden hebben gepleegd. Dat kwam doordat de CIA-propagandama- chine Radio Free Europe/Radio Liberty kosten noch moeite spaarde om die misdaden tegen orthodox- en rooms-katholieke burgers en gevangenen categorisch te ontkennen en zelfs uit hun berichten weg te laten.
  Na de burgeroorlog heeft een aantal voormalige inlichtingenfunctionarissen van diverse kleur11 met grote stelligheid beweerd dat mujahedien en Black Swans bijna evenveel oorlogsmisdaden op hun conto hadden geschreven als Arkan en zijn ’tijgers’. Die oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid vormden de kern van het ICTY-proces tegen Rasim Delic, waarbij hem verweten werd wel te hebben geweten van die misdaden, maar er niet tegen te hebben opgetreden. Rasim Delic, voormalig commandant van de ABiH, be- vestigde dat de mujahedien zich hebben beziggehouden met misdaden tegen de menselijkheid, specifiek gericht op twaalf Bosnisch-Servische krijgsgevangenen in het oord Livade. Uit Delic’ verweer bleek dat de mujahedien hun opdrachten rechtstreeks uit de schoot van Al Qaeda kregen, van Sheik Anwar Shaaban die zijn tenten had opgeslagen in een islamitisch centrum te Milaan. Shabaan, (voormalig) lid van de Egyptische islamitische terreurorganisatie Al-Gama’at al-Islamiyya, had regelmatig contact met Sheikh Omar Abdul-Rahman, de tweede man in de Al Qaeda hiërarchie, Ayman al- Zawahiri en andere islamitische militanten in de bovenlaag van het Internationale terroristennetwerk. Volgens CIA-rapporten had Shaaban de opdracht ‘recruiting of mujahideen for the Yugoslavian territories, the establishment of a European network for the connection among fundamentalist cells and logistic and operational support to the armed cells active on Egyptian soil’. Tijdens het proces bevestigden voormalige leden van de El Mujahib strijdmacht dat Shaaban in de periode 1992-1995 hun politieke en ideologische leider was. Bij het plegen van oorlogsmisdaden bleken structuren, die verschillende islamitische stromingen vertegenwoordigden, opmerkelijk eensgezind te zijn geweest. Pas jaren na het einde van de burgeroorlog zijn strijders op nationale most wanted lijsten en de Interpol wanted lijst geplaatst. Het is overigens onduidelijk hoeveel van die jonge oorlogsmisdadigers zijn opgepakt. Vermoedelijk heeft het gros zijn diensten aan Al Qaeda, IS of gelieerde splintergroeperingen aangeboden.
• Lange(re) termijn
  Het merendeel van de islamitische strijders was wahabist13 en die waren en zijn veel actiever en overtuigender in het verspreiden van hun destructieve beginselen dan andere islamitische stromingen. Dat mujahedien segment introduceerde in Bosnië de beginselen van het wahabisme of salafisme. Een puriteinse en op confrontatie georiënteerde interpretatie van de islam. In het verlengde van die overtuiging hebben mujahedien in Bosnië vanaf 1994 wahabistische scholen (madrassas) en paramilitaire opleidingskampen gesticht. Kohlmann beweerde n.a.v. gesprekken met Al Qaeda rekruteringsfunctionarissen in zijn artikel ‘The Afghan-Mujahideen Network in Europe’ dat de lopende radicalisering van de Europese moslimjeugd zijn oorsprong in Bosnië-Herzegovina vindt. In Bosnië hebben geharde Afghaanse mujahedien hun gevechtservaring en hun terroristische expertise benut om een nieuwe pan-islamistisch revolutionaire generatie te mobiliseren. Die ontwikkeling illustreert het langetermijneffect. Volgens Bosnische bronnen verblijven er nog steeds een paar honderd mujahedien met de Bosnische nationaliteit in Bosnië. In 2007 bleek dat de wahabistische invloed, eerst vanuit het dorpje Bocinje, vijftig kilometer ten westen van Tuzla, en vanaf 2002 vanuit de bossen rond Bocinje, waar Bosniërs tot jihadisten getraind werden, verspreid werd.In 2007 bleek uit polls dat ruim 13% van de bevolking het wahabisme aanhangt en de beweging krijgt alle mogelijke steun vanuit Saoedi-Arabië, zoals bijvoorbeeld vijfhonderd miljoen dollar waarmee de bouw en de exploitatie van moskeeën wordt gefinancierd. De Koning Fahdmos- kee in Sarajevo bijvoorbeeld kostte twintig miljoen euro. Er is een groot spanningsveld, soms zelfs uitmondend in gewelddadigheden, ontstaan tussen moskeeën van de verschillende islamitische bewegingen, vooral met de wahabistisch georiënteerde. Gelukkig is Sarajevo er niet mee, ze zijn te radicaal bevonden en daarom probeert de Bosnische regering al jaren om de wahabisten met hun familieleden het land uit te krijgen14. Dat streven wordt doorkruist doordat buitenlandse islamitische organisaties hen als hun vertegenwoordigers benoemen en er zelfs Bosniërs zijn die jihadi’s adopteren.

  Het is merkwaardig dat de USA met respectabele politici als Holbrooke, de voormalige vicepresident Biden en de voormalige ambassadeur in Kroatië, Galbraith, als belangrijkste slippendragers, de Bosnische Serven een groter gevaar voor de stabiliteit in de Balkan en Europa beschouwden dan de Bosnische islamitische extremisten met een wahabistisch-salafistische agenda. Merkwaardig omdat zij zelf de westerse wereld in het kader van GWOT15 ervan hebben willen overtuigen dat wahabisme en salafisme de grootste bedreigingen voor de westerse cultuur vormen. In augustus 1995 bleek hoe sterk de relatie tussen de USA en de mujahedien in een tijdsbestek van drie jaar was geworden. Tot augustus werden ze bevoorraad door en vervoerd met Amerikaans materieel. Tijdens operatie Deliberate Force hebben Amerikaanse vliegtuigen een offensief van mujahedien tegen strategische Bosnisch-Servische doelen actief ondersteund, waardoor de schijn gewekt werd dat die vliegtuigen als directe luchtsteun voor mujahedien eenheden fungeerden.

Relevantie mujahedien
Ali Ahmed Ali Hamad, een van de commandanten van de mujahedien strijdmacht bevestigde onder ede bij het Internationaal Tribunaal dat:

• de Mujahedien strijdmacht van 1993- 1995 een organiek onderdeel was van de ABiH;
• Bosnische politieke en militaire kopstuk- ken wisten van de oorlogsmisdaden (onthoofdingen, martelingen, massa- executies en verkrachtingen) op Bosnisch-Servische en Kroatische burgers en krijgsgevangenen, maar nooit hebben ingegrepen;
• de mujahedien de Conventie van Genève verwierpen omdat die volgens hen in tegenspraak was met de beginselen van de islam; zij volgden de beginselen zoals die tijdens de strijd tegen de Sovjet-Unie in Afghanistan waren ontwikkeld;
• De Mujahideen strijdmacht gefinancierd werd door o.m. de Saudi High Commission for Relief of Bosnia and Herzegovina.

Richard Holbrooke, de grote architect van de Dayton vredesakkoorden, heeft altijd beweerd dat het regime in Sarajevo zonder steun van mujahedien en hulpverlening door Iran geen enkele overlevingskans zou hebben gehad. Hij noemde de liaison tussen de VS en Iran door de mujahedien een pact with the devil. In zijn kortzichtig- heid gaat Holbrooke, net als zijn president Clinton, eraan voorbij dat hun beslissingen en de op die beslissingen gebaseerde activiteiten, een lang gekoesterde wens van Iran in vervulling deden gaan: een op Iran georiënteerde militante islamitische basis in het meest instabiele deel van Europa. Een schrikbeeld voor Europa.

Interessante regio voor islamitische extremisten
In 1993 vertelde de Saoedische Al Qaeda commandant Abu Abdel Aziz ‘Barbaros’ tijdens een fundraising trip in Kuweit aan journalisten ‘I have come out of Bosnia only to tell the muslims that at this time this offers us a great opportunity… Allah has opened the way of jihad, we should not waste it… This is a great opportunity now to make Islam enter Europe via jihad. This can only be accomplished through ji- had. If we stop the jihad now we will have lost this opportunity’16.

Bosnië is een ideale voedingsbodem geworden voor iedere vorm van islamitisch extremisme

 De inmenging en aanwezigheid van topfunctionarissen van Al Qaeda bevestigden al in 1995 dat Bosnië een interessante regio was voor het islamitisch extremisme. Belangrijk om gevechtservaring op te doen, terroristische concepten onder reële omstandigheden op bruikbaarheid en ef- fectiviteit te toetsen, de leer van de jihad te verspreiden en als veilig gebied om uit te rusten en nieuwe krachten op te doen.

In 1996 schreef Yossef Bodansky, Directeur van de Republikeinse georiënteerde ‘Task Force on Terrorism and Unconventional Warfare’ van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden in zijn boek ‘Offensive in the Balkans’ over de Bosnische jihad het volgende:

The build-up of new Islamist units was completed in Bosnia- Herzegovina in the Spring of 1995. These forces are closely associated with the Armed Isla- mist Movement (AIM) and Islamist international terrorism, and include the first organized deployment of Mar- tyrdom Forces (zelfmoord terroristen) both veteran Arabs and newly trained Bosnians. These new activities were conducted under the guidance of the new Islamist headquarters in Teheran and Karachi, decided upon during the Popular Arab Islamic Conference (PAIC) convened in Khartoum in the first days of April 1995. The Conference decided to es- tablish ‘new Islamist representative offices’ for the international Islamist movement. The new regional center in Teheran will be responsible for Islamist activities (training, equipping, operatio- nal support, etc.) in Bosnia-Herzegovi- na (as well as other politically-sensitive hot spots), while the comparably new center in Karachi would be responsible for Islamist activities in Albania (and Kosovo). Furthermore, this overall Is- lamist effort and build-up is not just to cope with the situation in the Balkans, but also to be used as a sound base for the Islamists’ ability to expand ope- rations into Western Europe – mainly France, the UK and Germany.

Dankzij Richard Holbrooke c.s. is Bosnië een ideale voedingsbodem geworden en gebleven voor iedere extremistische islamitische ideologie. Enige jaren geleden werd een internationaal terroristisch netwerk ontdekt dat vanuit Sarajevo werkte en vertakkingen had tot in Zweden, Denemarken en het Verenigd Koninkrijk. In 2017 voldeed Bosnië aan de criteria van een wilyata17. Het is een ideale springplank voor de export van de jihadische moslimbewegingen naar Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Spanje, Frankrijk, Italië en de Scandinavische landen; nog steeds een uitstekende rekruteringsbron, gelegen aan de migrantenroutes van het Midden-Oosten naar West- en Noord-Europa; wahabisme geworteld in religieuze centra en scholen18; een veilige haven voor jihadisten en gelet op de voortdurende etnische spanningen tussen moslims, Serviërs en Kroaten en de versterkte belangstelling van Moskou voor het welzijn van de Slavische broeder, Servië, een potentiële oorlogszone.

Blijvend kruitvat

Doordat het Dayton-akkoord Bosnië-Herzegovina in een moslim en een orthodoxe deelstaat heeft gesplitst, heeft het ruimte gecreëerd voor een structurele instabiliteit in dat deel van de Balkan. De vorming van een levensvatbare staat wordt niet alleen ondermijnd door deze tweedeling, waardoor het niet mogelijk is om noodzakelijke instituties op te richten en een zelfstandige economie van de grond te trekken. De tweedeling genereert ook interne spanningen waardoor een verzoeningsproces tussen culturele entiteiten bemoeilijkt wordt. Maar ook corruptie, witwassen van geld en een zwakke politie- en justitiestructuur bemoeilijken de vorming van een stabiele staat. Die culturele scheiding is een prima voedingsbodem voor extreme religieuze uitspattingen. Sinds de burgeroorlog van 1992 – 1995 krijgen radicale vormen van de islam steeds vastere voet in Bosnië. Ze benutten Bosnië als een veilige haven, waar ze beschermd door plaatselijke autoriteiten in alle rust terreurdaden kunnen voorbereiden. Ontwikkelingen in de periode na Srebrenica bevestigen herhaaldelijk pogingen om de islamitische greep op de bevolking te verstevigen. Zo werd in oktober 2012 Bilal Bosnic, een van de leiders van de salafistische beweging in Bosnië, met vijf volgelingen gearresteerd op verdenking van terrorisme. Bosnic heeft haatpreken gehouden in Oostenrijk, Duitsland, Italië, Zwitserland en Nederland, waarin hij opriep hij tot de jihad.

In 2015 bleek dat IS-aanhangers grote stukken land opkochten en in het geheim (dat valt gezien de berichtgeving dus wel mee) een trainingskamp opgezet hebben in het dorp Osve. Volgens veiligheidsdiensten gaat Ovse vermoedelijk als uitvalsbasis fungeren voor aanslagen in het Westen. Terreurdeskundige Dzevad Galijasevi zegt dat al een flink aantal inwoners naar Syrië is vertrokken, de afgelopen maanden vertrokken twaalf jihadisten. Ovse ligt op een heuvel en het is vrijwel onmogelijk het dorp binnen te rijden zonder te worden opgemerkt. Het instabiele Bosnië-Herzegovina is steeds vaker het toneel van ronselpraktijken door IS. Uit cijfers blijkt dat in 2013 en 2014 156 Bosnische mannen en 36 vrouwen zijn afgereisd naar Syrië, met hen 25 kinderen. Drie vrouwen en 48 mannen keerden in januari dit jaar terug. De situatie in het westen van de Balkan wordt nog nijpender als de islamitische gemeenschappen in Albanië en Kosovo zich gaan verbinden met de moslims in Bosnië.

Eindnoten

1 Mujahedien betekent in het Arabisch letterlijk strijder of iemand die bereid is de strijd aan te gaan. In de tegenwoordige context betekent het soldaat of guerrilla die strijdt in naam van of

de islam, een heilige strijd. De term is afgeleid van de Arabische stam JHD of Jihad. In de islam bestaat geen trias politica, geen scheiding der machten. Alle aspecten van het leven van de mens worden gestuurd door de islam. De islam overstijgt een religie, het is een manier van leven, een ideologie die alles omvat. .

2 Armija Republike Bosne i Hercegovine. De sector van het Korps noord van de rivier Bosna bezat twaalf brandhaarden aan de confrontatielijnen. Het hoofdkwartier lag in Tuzla.

3 9th Muslim Liberation Brigade met het hoofd- kwartier in Travnik.

4 Een aantal islamitisch extremistische groeperingen als Hamas and Hezbollah waren verbonden met de mujahedien in Bosnië.

5 In december 1995 werden ca. tien separate met Bosnische moslims gevulde mujahedien eenhe- den opgericht, waarvan twee in de regio Tuzla: 117th Brigade ‘Dzemisetski Golubovi’ in Lukovac en 119th Special Forces Mudzahedin Brigade in Banovici.

6 De Bosnische mujahedien kregen binnen de wereld van Al Qaeda c.s. de bijnaam White Al Qaeda omdat het gros van hen niet leek op de gebruikelijke strijders uit het Midden-Oosten.

7 Review of the Information on Activities of the Persons from Afro-Asian Countries Directly Before the War and During the War in the Territory of BIH Republic. Rapport van de ABiH Afdeling belast met Analyse en Informatie aangelegenhe- den van de Militaire Veiligheid organisatie, Sara- jevo, 6 mei 1995.

8 Shema Hijerarnijskim Odnosa OpO ‘VAZAL. Rap- port van de ABiH Military Inlichtingendienst, 28 november 1995. Paragraaf met de titel Donatori Jedinice ‘El Mudzahidin.

9 Volgens informatie hebben drie Muslim Libera- tion Brigades aan de zijde van de ABiH gevochten

– die ongeveer 1000 tot 2000 man per brigade telden. De kern van een brigade werd gevormd door buitenlandse mujahedien aangevuld met Bosnische moslims. De meeste buitenlandse mujahiedien kwamen uit de Iraanse Al Qud-for- matie die gesponsord werd door Iran en getraind werd in Pakistan, Iran, Afghanistan en Soedan. De mujahedien strijdmacht werd deels gefinancierd door de Saudi High Commission for Relief of Bos- nia and Herzegovina.

10          Egyptenaar van geboorte (1958), werkte 12 jaar (1997-2012) als imam van de Finsbury Parc Mos- kee in Noord Londen. Hij werd in 2014 in de USA veroordeeld op elf terroristische misdaden. Het heeft de USA tien jaar gekost om hem in de USA te kunnen veroordelen. Hij werd door de UK aan de USA uitgeleverd.

11          Onder hen Pierre Henri Bunel, een Franse inlich- tingen-officier op het NATO-hoofdkwartier in Brussel, die tijdens de Kosovo crisis beschuldigd werd van het doorgeven van doelinformatie aan Servië).

12          Internationaal Terrorisme adviseur, die meer dan 10 jaar gespendeerd heeft aan de activiteiten van Al-Qaeda en andere terroristische organisaties. Een van zijn bekendste boeken is: ‘Al Qaeda’s Jihad in Europe. The Afghan- Bosnian network’.

13          De wahabistische stroming verbiedt gebeden aan heiligen en overleden familieleden, pelgrimages naar graven en bijzondere moskeeën, organiseren van religieuze feesten, herdenken van de geboor- tedag en verbiedt zelfs grafstenen op graven. Mos- lims die zich niet aan die beginselen houden, moe- ten gedood, hun vrouwen en dochters aangerand en hun bezittingen verbeurd verklaard worden.

Het wahabisme streeft ernaar om overwonnen volken te onderwerpen en hen in een permanente staat van angst te doen leven.

14          De Belgische zender Radio 1 maakte een reportage van het wahabistische dorp Gornja Maoca,. Inwo- ners waren opgepakt op verdenking van jihad pro- paganda. Sommige vrouwen liepen in de volledige nikaab. Aan sommige huizen hingen ISIS-vlaggen.

Edward Bosnisj woont er al zeven jaar. Volgens hem zou de sharia voor iedereen het beste zijn en hij vergelijkt ISIS met Wilders en Breivik. Niet iedere wahabist is, zo zegt hij, een aanhanger van IS. In het nabijgelegen Srebnic neemt de span- ning toe tussen liberale moslims en wahabisten.

Een man die anoniem wil blijven vertelt over zijn buren die zijn geronseld en naar Syrië zijn

vertrokken. Er stonden mannen met baarden voor zijn deur om de jihad te propageren: ’Zoals je ziet doet niemand hier iets tegen extremistische groe- pen. Ze verspreiden zich over heel Bosnië en kun- nen gewoon in het openbaar bestaan. Bosniërs kiezen de weg van minste weerstand, ze willen zich nergens mee bemoeien en hopen zo de vrede te bewaren.

15          Global War on Terror.

16          The Jihad in Bosnia. Al-Daawah (Islamabad). P.O. Box 3093; Islamabad, Pakistan. Publisher: Shaykh Waseem Ahmed. January 1993.

17          Een wilayata wordt benut voor rekrutering, een veilige haven voor jihadisten om op adem te komen, een halte op de verplaatsingsroute naar een front en om een potentiële oorlogszone te modelleren.

18          De sharia is onofficieel ingevoerd in Bosanska Bojna, Osve, Donja Slapnica en Gornja Maoca. Een van de effecten is dat mannen meerdere vrouwen kunnen hebben.