"Door: brigade-generaal b.d. Ruud Vermeulen, voorzitter NOV"

Parlementaire enquête over Defensie

Keurt de slager zijn eigen vlees of is de slager zelfs niet in staat om zijn vlees te fileren
19 Januari is het eindrapport van de Commissie Van Der Veer “ het moet en het kan veiliger!” gepubliceerd, het zoveelste rapport. De minister heeft meteen de conclusies omarmd en toegezegd deze ook daadwerkelijk uit te gaan voeren. De Tweede Kamer gaat haar hier over interpelleren. De reacties variëren van geschokt tot zeer ernstige constateringen.

In mijn artikel J’accuse heb ik heel duidelijk stelling genomen tegen de politieke aansturing. Een minister wordt weggestuurd en een CDS trekt, na 40 jaar uitmuntende dienstuitvoering , zijn conclusies vanwege de opstelling van het parlement dat zelf twee pakken boter op het hoofd heeft. Het is weliswaar de politieke standaardoplossing, maar wordt niet juist door dit mechanisme het blootleggen van de diepere oorzaken voorkomen? Vandaar mijn eerdere pleidooi voor een parlementaire enquête.

Er is eigenlijk niets wat dit fenomeen beter illustreert, dan het gegeven dat de ‘Can-do mentaliteit van het ministerie en zijn personeel onder vuur is komen te liggen. Deze zou de boosdoener zijn, de veroorzaker. Dit is toch echt de omgekeerde wereld. Het werken wordt onmogelijk gemaakt door een gebrek aan financiële middelen en onmogelijke politiek gedreven opdrachten. Vervolgens doet Defensie zijn uiterste best om het onmogelijke mogelijk te maken. En dit wordt nu als een van de hoofdoorzaken van alle problemen onderkend. In mijn ogen de wereld op zijn kop.

Laat ik eens een korte opsomming geven.

In 2012 hebben de NOV en de KVMO verenigd binnen de Gezamenlijke Officieren Vereniging al een petitie georganiseerd om te waarschuwen voor de huidige problemen.
Uit dezelfde periode herinnert u zich wellicht nog de cartoon “Generaals b.d. schieten met scherp”, waarin wij waarschuwen voor de gevaarlijk doorgeslagen bezuinigingen.

In 2013 constateerden en voorspelden wij al de huidige ondervulling. En laat niemand dit ontkennen. Maar ook de Rekenkamer zag en constateerde het; “Defensie trekt een onhoudbare wissel…”.

De luchtverdedigers togen naar Turkije; met als resultaat dat tot 2021 onze luchtverdediging niet meer inzetbaar is. Het personeel werd door de politieke wens en wil geprest om over de randen van de uitzendbescherming deze missie vol te houden.

Onze F-16’s zijn teruggehaald uit Jordanië omdat niet een piloot meer volledig operationeel inzetbaar was. Niet meer inzetbaar voor de eerste hoofdtaak .

Onze helikopters zijn teruggehaald uit Mali omdat de veiligheid en getraindheid in gevaar was.

Als er geen F-16’s en helikopters in Nederland meer inzetbaar zijn, dan heeft dat gevolgen voor de getraindheid en geoefendheid en natuurlijk de veiligheid van de landmacht.

De vorige minister en de CDS hebben in de Kamer aangegeven dat opleiding en training van de krijgsmachtsdelen, de veiligheid dus, in Nederland onder druk stond.

De politieke leider van D’66 vond het wel grappig dat soldaten in hun training “pang-pang” moesten roepen.

Dit terwijl door het niet meer inzetbaar zijn van voertuigen, eenheden niet meer kunnen oefenen. Nachtkijkers hebben die al 10 jaar niet meer werken (deze maand binnen gekomen) en verbindingsmiddelen die al lang de geest gegeven hebben.

Maar wel een dappere minister Koenders die op de televisie aangeeft dat de politiek beslist en niet C-KCT, de kolonel Jelte Groen. Mond dicht en uitvoeren mars!

En dan Schaarsbergen, waarom denkt u dat de aangifte van de compagniescommandant in 2014 geseponeerd is en nu alsnog een aangifte van een van de slachtoffers wordt onderzocht?. Tekort aan capaciteit, zoals Olof van Joolen in de Telegraaf de afgelopen zomer terecht constateerde.
In 2013 voorspelden wij als KVMO en NOV al de huidige ondervulling. Meerdere keren waarschuwden wij naar aanleiding van o.a. de OVV rapporten, dat de organisatie steeds meer uit balans raakte.

Hier gaat het om de Checks en Balances in de organisatie. Bijna alles wat Defensie doet is risicovol. Aparte voertuigen, aparte omstandigheden, het terecht buiten werking zetten van de arbeidstijdenwet. Van oudsher is er daarom een zeer fijnmazig systeem wat Van der Veer in zijn rapport noemt “Praktische veiligheid”, iets wat ervoor zorgt dat deze uitvoering zo veilig mogelijk is. Het schrijven van voorschriften, het hieruit afleiden van syllabi voor de opleiding en training, een uitgekiend trainingsprogramma, voldoende opgeleide instructeurs, onderwijsontwikkelaars, hulpleiders, veiligheidsfunctionarissen en vooral ook het investeren in voldoende opleidingscapaciteit. Leest u de rapporten er maar eens op na, dit is in wezen waar het aan schort.

Het CDA bij monde van het kamerlid Knops gaf in 2011 nog in een reactie aan dat de 30% korting op de staven gehaald en zeker gesteld moest worden. En het CDA was nog relatief mild in zijn reacties. Maar dat waren wel die veiligheidsfunctionarissen, die syllabi en voorschriften schrijvers die wij nu tekort komen zoals beschreven in de OVV rapporten.

Met het beschikbaar komen van meer geld zie je nu dat krijgsmachtdelen maximaal aan het investeren zijn om dit weer op orde te krijgen, “praktische veiligheid” of zoals wij het noemen; onze professionaliteit. Ons dringende advies, leg niemand hier iets in de weg. Dit is cruciaal om Defensie, om zijn veiligheid weer op orde te krijgen.

Mijn conclusies. De politiek heeft een onmogelijke wissel getrokken op haar Defensieorganisatie. Zij heeft een onmogelijke opdracht gegeven, maar ook afgedwongen. Regering en parlement zijn zich hiervan bewust geweest. Het aantal signalen was overweldigend. De vis begint aan de kop te stinken. Iedereen in dit land, ook de politieke top moet nu de moed tonen zijn handelen ter discussie te durven stellen.

De politiek, regering en parlement heeft in de aansturing van Defensie ernstige steken laten vallen, onmogelijke opdrachten gegeven en een goede, verantwoorde en veilige bedrijfsvoering geschaad.
De dieperliggende vraag is dan ook; In hoeverre is de politiek, regering en Tweede Kamer debet aan de instabiliteit van dit ministerie.

De minister en de CDS zijn weggestuurd naar aanleiding van het OVV rapport over Mali. Maar de vraag die overblijft is; wie is er verantwoordelijk voor de ernstige verwaarlozing van de Defensie organisatie. Wie is er verantwoordelijk voor een uit het lood geslagen Defensie organisatie die de veiligheid van zijn eigen personeel niet meer kan garanderen.  Is dit de weggezonden minister of is de Tweede Kamer ernstig tekort geschoten in haar controlerende taak. Hoe heeft het zover kunnen komen dat ondanks de voortdurende waarschuwingen van de GOV/MHB, de rapporten van de Rekenkamer, het rapport van Royal Haskoning en de vele, vele andere signalen uiteindelijk hebben geleid tot het Rapport Van der Veer. Durft de Tweede Kamer zijn eigen handelen ter discussie te stellen en eventueel het boetekleed aan te trekken?? Durft zij een parlementaire enquête uit te voeren naar o.a. haar eigen functioneren, naar de politieke aansturing van dit departement? Elke organisatie zou dit volgens mij toch na een dergelijke reeks van misstanden moeten doen.

Overigens de constatering van de huidige minister en staatssecretaris van Defensie dat Defensie zich moet ontwikkelen langs “lange lijnen” en “nee” ook een goed antwoord is (minister Koenders), is alvast een prima start. Wellicht zou het ook aanbeveling verdienen om de aansturing van het departement cfm de aanbevelingen van de Commissie Franssen uit te voeren. Ook zo’n rapport dat ondanks goede gronden om het wel te doen, nooit is uitgevoerd. Kijk maar eens waar het in het rapport Van der Veer, Schaarsbergen, Mali misgaat.

En natuurlijk moeten wij de aanbevelingen van van der Veer uitvoeren, hij heeft gelijk. Onze mensen hebben er recht op.

Klik hier om het volledige rapport te downloaden