Perspectief en Vertrouwen

Brigade-generaal b.d. J.L.R.M. Vermeulen, voorzitter NOV

In een definitie over personeelsbeleid staat de zinsnede; “de Defensie organisatie is gevuld met goed, goed opgeleid en goed gemotiveerd personeel”.

Bij de voorlichtingen over het onderhandelaarsakkoord afgelopen week viel mij op dat nog best veel vraagtekens werden gezet bij de loonontwikkeling. Vrijdagmiddag zat ik bij de voorzitter van een justitievakbond die van hun leden te horen hadden gekregen dat zij veel te weinig uit het vuur hadden gesleept, gezien de ontwikkelingen bij Defensie.

En ook de ontwikkelingen in de afgelopen jaren, zoals het boven sectorale akkoord in 2015, zijn bij de sector Rijk – op de politie na – voor iedereen gelijk geweest aan de ontwikkelingen bij Defensie.

In het licht van deze feiten en in mijn ogen, onterechte vraagtekens. Maar de beleving, het zuur in de organisatie, niet gemotiveerd personeel, valt wel op.

In de afgelopen kabinetsperiode heeft er een breuk plaats gevonden, van een meer dan 20 jaar durende neerwaartse trend van het Defensie-budget naar, in ieder geval ,wat geld erbij voor Defensie. De extra 900 miljoen in de afgelopen kabinetsperiode is gebruikt om reservedelen en munitie aan te schaffen en oefeningen te kunnen realiseren. Ik hoor ook de eerste geluiden over verbeteringen op de werkvloer, maar zeker nog niet overal. Bij het laatste regeringsakkoord komt er gefaseerd 1,5 miljard bij. 1,5 miljard die overigens pas in het laatste regeringsjaar wordt bereikt.

Alles bij elkaar te weinig om een goede krijgsmacht neer te zetten en te laat omdat wij echt door het ijs zijn gezakt. Maar wel geld waarmee wij kunnen gaan bouwen. Voor het eerst in 27 jaar gaan wij geen problemen maken maar ze oplossen.

Ben ik tevreden, zeker niet. Maar het motiveert mij wel om de slag naar voren te maken.

De 1,5 miljard zal worden gebruikt om de balans in de organisatie te herstellen. Combat support, Combat Service Support, meer artillerie.

Hoewel het ontkend wordt, voor mij is het duidelijk dat Ossendrecht en het ongeluk in Mali een indirect gevolg zijn van te ver doorgeslagen bezuinigingen. Een organisatie die duidelijk uit het lood is geslagen. Een organisatie waarvan de checks en balances zijn verstoord. In opleidingen, bedrijfsvoering (meldingen gevechtsgereedheid), bureaucratie (doorgeslagen centralisatie), organisatie (het wegnemen van bevoegdheden in de lijn (zelfs over zijn personeel heeft de commandant niets meer te zeggen). Hier ligt de echte uitdaging voor elke militair maar ook voor de vakbonden. Met de 900 miljoen en de 1,5 miljard moeten wij die balans herstellen. Deze uitdaging ligt bij ons. Opnieuw opbouwen wat in de afgelopen jaren van ons is afgenomen. Mij motiveert dat.

Wij moeten ervoor gaan knokken om weer professioneel en inzetbaar te worden.

De NOV, samen met de GOV, begon 6 jaar geleden, in een periode van ‘Minder, minder’ zijn kruistocht voor meer draagvlak voor het lenigen van de noden van Defensie. De vlag hangt er nu, zeker ook na dit laatste onderhandelaarsakkoord, fundamenteel anders bij.

Ik voel de eerste lentebries en begin na 4 jaar van een opgaande financiële lijn en nu met 1,5 miljard erbij, perspectief te zien.

De adaptieve krijgsmacht is een visie over zowel personeel, materieel en de organisatie van Defensie. Het is ook een visie over diepgaand samenwerken tussen de Nederlandse maatschappij (bedrijven, scholen, reservisten en universiteiten) en Defensie. De angst die ik heb is dat efficiency weer de bepalende rol gaat spelen. De adaptieve krijgsmacht zou juist een lichtend voorbeeld moeten zijn om te manifesteren hoe, na alle ellende, vakbonden en Defensieleiding als lerende (en luisterende) organisatie verder kunnen gaan. Als Defensie een luisterende organisatie wordt dan durf ik te stellen dat Defensie met gemak tot de vijf beste werkgevers van Nederland gaat behoren. Niet een slap aftreksel zoals in de brief van 19 september aan de Tweede Kamer, “een van de beste werkgevers”. Niet efficiency moet, zoals tot nu toe, de agenda dicteren, maar de behoeftes van de organisatie. Zijn cultuur zoals kameraadschap, zijn personele uitdagingen zoals het thuisfront, balans in gezinnen, balans door een operationele leeftijd. De mogelijkheden om verantwoord op te leiden en te trainen en kwaliteit te leveren. Checks en balances in de organisatie.

 

De discussie over de adaptieve krijgsmacht is de echte kans om het vertrouwen tussen leiding, vakbonden en organisatie te herstellen. Laten wij die kans pakken.

De 900 miljoen voor herstel, de 1,5 miljard voor het in balans brengen en moderniseren van de organisatie, de voorliggende CAO zijn de eerste stappen in de richting van een weer relevante krijgsmacht. De extra financiële middelen zijn niet voldoende maar bieden perspectief op meer en beter. Daar moeten wij voor vechten. De discussie over de adaptieve krijgsmacht wordt de echte proef op de som. In deze discussie zal het komend jaar worden bepaald of het vertrouwen tussen leiding, de politieke leiding, de organisatie maar ook de relatie met de vakbonden zal worden hersteld.

Pas als het vertrouwen en de motivatie wordt herstelt en het zuur uit de organisatie wordt weggenomen zal het behoud en de werving verbeteren. Dan pas zal Defensie zich vullen met goed, goed opgeleid en goed gemotiveerd personeel. Die les kan ik u meegeven.
De kans ligt er, pakken wij hem op..