Reactie op de Beleidsdoorlichting Marinestudie 2005

Doel van de Beleidsdoorlichting Marinestudie 2005 van 4 oktober 2016 is om vast te stellen of de gewijzigde samenstelling en middelen van de Koninklijke Marine (KM), zoals beschreven in de notitie Marinestudie 2005 van 14 oktober 2005, doeltreffend en doelmatig is geweest. Zijn de geraamde investeringen, opbrengsten en exploitatie uitgaven realistisch? Kortom, erg euro driven. Het onderzoek is uitgevoerd door de Audit Dienst Rijk (ADR). Als onafhankelijk procesbegeleider was aangesteld prof. R.V.A. Janssens. Zijn onderzoeksresultaten maken ook deel uit van de rapportage. Een begeleidend schrijven van de minister completeert de rapportage aan de Tweede Kamer.

Analyse

In de Marinestudie 2005 zijn zeven speerpunten gedefinieerd voor de KM. Drie daarvan zijn op de peildatum van 1 januari 2015 gerealiseerd, namelijk: verwerving van vier Ocean Going Patrol vaartuigen (OPV); verkoop van vier M-fregatten; verruiming van de capaciteiten van de beoogde vervanger, het Joint Support Ship (JSS), voor de bevoorrader Hr.Ms. Zuiderkruis. Dit laatste punt is juist, maar smaakt naar azijn. Lopende de uitvoering van de Marinestudie 2005 is namelijk besloten ook de tweede bevoorrader Zr.Ms. Amsterdam uit te faseren en niet te vervangen. Met andere woorden, er is een verruimde bevoorrader, het JSS, in de plaats gekomen voor de enige twee bevoorraders van de KM! En dan zwijgen we verder maar over het feit dat die verruimde bevoorrader ook bijna was verkocht en met kunst en vliegwerk uiteindelijk in dienst kon blijven omdat Duitsland, en naar recent is gebleken ook België, samen met de KM dit schip gaan exploiteren!

Twee maatregelen zijn gedeeltelijk uitgevoerd, namelijk de versterking van de mariniersbataljons en de verbetering van de sonar van de Walrus-klasse onderzeeboten. De personele uitbreiding van de mariniersbataljons is gerealiseerd, maar de materiële en infrastructurele uitbreiding niet. De minister buigt in haar begeleidende brief wat krom is weer recht door hierover op te merken dat dit ’nog niet’ is uitgevoerd. De sonarverbetering wordt momenteel uitgevoerd, maar is vele jaren uitgesteld en opgerekt en dat heeft waarschijnlijk te maken met herschikken van financiële middelen op de defensiebegroting.

... terwijl de ene bezuiniging nog loopt, die alweer door de volgende wordt ingehaald
Vlissingen, 8 maart 2014 - JSS Zr.Ms. Karel Doorman wordt gedoopt door minister van defensie Hennis Plasschaert.

Een maatregel wordt gedeeltelijk uitgevoerd. De bedoeling was de luchtverdedigingsen commandofregatten (LCF-fregatten) te voorzien van sensoren, radars en raketten voor het detecteren, volgen en uiteindelijk vernietigen van vijandelijke ballistische raketten. Het inbouwen van de sensoren en radars moet nog gebeuren en van het aankopen en inbouwen van speciale langeafstandsraketten is afgezien. Tenslotte is een maatregel in het geheel niet uitgevoerd, namelijk het uitrusten van de mijnenjagers van de Alkmaar-klasse met veegmiddelen. Wat niet in de evaluatie naar voren komt, is dat door extra bezuinigingen twee extra mijnenjagers van de Alkmaar-klasse uit de vaart zijn genomen. De consequentie hiervan is dat met de resterende zes mijnenjagers niet gelijktijdig invulling kan worden gegeven aan het mijnenvrij maken/houden van het Nederlandse deel van het Continentaal Plat en het mijnenvrij maken/houden van internationale handelsroutes/choke points.

Ten geleide

In Carré wordt regelmatig ook aandacht besteed aan de Koninklijke Marine. Door de bezuinigingen en de (terechte) cultuurverschillen merk ik regelmatig dat militairen van alle krijgsmachtdelen zich afzetten tegen investeringen in andere commando’s. De moraal van het verhaal is dan: ‘zoek de bezuinigingen maar bij de ander’. Wanneer mij iets duidelijk is geworden in de politieke bestuurlijke omgeving, dan is het wel het negatieve effect van het afgeven op andere krijgsmachtdelen en hun vermeende nut en noodzaak. Met het plaatsen van artikelen als dit roep ik u allen op eensgezind het standpunt te onderschrijven van een veelzijdig inzetbare krijgsmacht met vier krijgsmachtdelen.  

Brigade-generaal b.d. J.L.R.M. Vermeulen
Voorzitter Nederlandse Officieren Vereniging